Theo phong tục Việt nam, khi ngôi nhà bước sang giai đoạn đổ mái sàn cuối cùng, việc tổ chức một buổi nghi lễ cúng cất nóc nhà là một chuyện tất nhiên mà người Việt phải làm. Nghi lễ cất nóc nhà như là một điều bày tỏ lòng thành của gia chủ, mong mước những điều tốt đẹp, suôn sẽ, thuận lợi sẽ đến với gia chủ, chúng ta sẽ không khỏi thắc mắc chuẩn bị lễ cúng cất nóc nhà phải như thế nào và ra làm sao. Vì vậy, bài viết này hôm nay sẽ giải đáp cho bạn những băn khoăn về lễ cất nóc, mời các bạn theo dõi bài viết.
Lễ cất nóc nhà là gì?
Lễ cất nóc là một trong những nghi lễ quan trọng thể hiện truyền thống văn hóa của Việt Nam ta. Lễ cất nóc sẽ được thực hiện khi ngôi nhà, công trình kiến trúc bước sang giai đoạn đổ mái. Lễ cất nóc nhà còn có một tên gọi khác, đẹp đẽ hơn là lễ Thượng Lương, có thể hiểu là ngày chúng ta thực hiện thao tác gác thanh giữa của nóc nhà (những nhà cổ truyền có cột kèo, mái tôn), chúng ta sẽ thực hiện nghi lễ này.
Có thể hiểu đây là một nghi lễ mà gia chủ muốn báo cáo với Thổ công và Trời đất rằng đã hoàn thành việc xây dụng nhà cửa. Ngày tháng sau này, đây sẽ là nơi an cư lạc nghiệp của gia chủ, là tổ ấm của một gia đình vui vẻ. Lễ cất nóc luôn có một quan niệm rằng thực hiện nghi lễ sẽ được ban phước lành, sự bình an, làm ăn phát đạt cho các thành viên trong gia đình gia chủ.
Đối với những công trình kiến trúc có quy mô đồ sộ, chủ đầu tư lại càng coi trọng nghi lễ cất nóc này. Chủ đầu tư, nhà kinh doanh mong ước đây sẽ là nơi hái ra tiền cho họ, việc làm ăn thuận lợi.
Cất nóc nhà có phải cúng không?
Theo phong tục của chúng ta, lễ cất nóc là một trong những nghi lễ rất quan trọng từ khi dựng cho đến khi hoàn thành nhà. Vì vậy, cất nóc chúng ta cũng cần phải làm lễ cất nóc nhà. Nghi lễ không chỉ là làm theo phong tục tập quán, cho có lệ với mọi người mà đây là chúng ta thể hiện tấm lòng của gia chủ đối với các vị thận có mặt tại nơi ta đang sinh sống. Ngoài ra, chúng a cũng sẽ cầu bình an, cầu phước lành nên việc tổ chức một nghi lễ cất nóc là điều rất cần thiết.
Chuẩn bị lễ cúng cất nóc nhà
Khâu chuẩn bị cho lễ cúng cất nóc rất quan trọng, vì đây là khâu chúng ta cần chuẩn bị rất nhiều việc, không thể thiếu sót. Chúng ta cần liệt kê một số vấn đề để khâu chuẩn bị cho lễ cúng nóc được suôn sẽ, thuận lợi nhất có thể.
Chọn ngày giờ cất nóc nhà
- Chọn ngày lành tháng tốt: đây là một việc rất quan trọng của nghi lễ cất nóc. Bạn cần chọn ngày, giờ phù hợp với mệnh cách của gia chủ, nếu không gia chủ sẽ không gặp may mắn. Nếu như bạn không giỏi không vấn đề xem ngày giờ hợp mệnh cách gia chủ, bạn có thể tìm đến các thầy phong thủy, xem tướng số. Tuy nhiên, cần lưu ý một số ngày như sau: tam nương, sát chủ, dương công kỵ, nguyệt kỵ và thụ tử. Theo các thầy phong thủy tì đây là các ngày cực kì xấu, không phù hợp cho việc thực hiện các lễ nghi quan trọng như: nhập trạch, động thổ, cất nóc nhà và mở cổng, ….
- Chọn người cất nóc nhà: đây cũng là một yếu tố rất quan trọng trong việc gia đình gia chủ có hạnh phúc, thuận buồm xui gió hay không. Không phải ai cũng có thể đứng ra là người thự hiện nghi lễ cát nóc, chúng ta cần xem xét ai có thể đứng ra thực hiện nghi thức này. Người đứng ra thực hiện nghi thức phải có mệnh cách không kị với năm dựng nhà, nếu không sẽ mang đến tai họa khó lường. Các bạn có thể đem ngày sinh bát tự của gia chủ và nhờ thầy phong thủy giúp các bạn.
Sắm lễ vật đồ cúng cất nóc nhà
Một mâm lễ vật cúng bao gồm:
- Năm chung rượu, năm chén chè (trà), một bao thuốc lá.
- Tiền, vàng mã ( số lượng tùy ý )
- Một mâm trầu cau và năm cái oản đỏ.
- Một dĩa muối gạo và một chén nước sạch.
- Một mâm ngủ quả và chín nụ hoa màu đỏ
- Mâm đồ mặn gồm có: 1 con gà luộc hoặc 1 con heo quay, một dia xôi, chè hoặc bánh chưng kèm theo một số món mặn tùy ý.
Tuy nhiên đây chỉ một gơi ý cơ bản mà thôi, lễ vật cần chuẩn bị có thể ít hơn hoặc nhiều hơn tùy vào vùng miền gia chủ đang ở. Bạn có thể thêm một số món lễ vật khác nếu được yêu cầu.
Bài văn khấn cúng cất nóc nhà
Nam mô a di đà phật! (3 lần)
Con lạy chín phương tám hướng, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu thổ chư vị tôn thần.
Con kính lạy quan Đương niên.
Con kính lạy các tôn thần bản xứ.
Tín chủ con là:………………………………………………………………………………………………
Ngụ tại:…………………………………………………………………………………………………………
Hôm nay là ngày………………..tháng…………………….Năm…………………………………….
Tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: vì tính chủ con khởi tạo…………………… Cất nóc căn nhà ở địa chỉ: ………………….. ngôi dương cơ trụ để làm nơi cư trú cho gia đình con cháu.
Nên chọn ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị thần linh,cúi mong soi xét cho phép được cất nóc nhà.
Tín chủ con thành tâm kính mời:
Ngài kim niên đường cai thái tuế chí tôn chí đức tôn thần.
Ngài bán cảnh thành hoàng chư vị đại vương.
Ngài bản xứ thần linh thổ địa.
Ngài Định phúc Táo quân.
Các ngài địa Chúa Long mạch tôn thần và các vị thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các ngài, nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con vạn sự tốt lành, âm dương phù trợ, sở nguyện tòng tâm.
Tín chủ con xin phổ cáo với các tiền chủ, hậu chủ và các vị hương linh, cô hồn y thảo, phụ mộc, phản phất quanh khu vực này, xin các vị tới đây thụ hưởng lẽ vật, phù trợ, công việc chóng lành, vạn sự như ý.
Chúng con thành tâm, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà phật
Một số lưu ý khi cất nóc nhà
Để tránh gặp sự cố, các bạn cần biết được một số lưu ý khi làm lễ cất nóc nhà. Như đã nói ở trên, trước khi thực hiện nghi lễ cúng cất nóc, gia chủ cần chọn giờ đẹp, ngày lành và tháng tốt để có thể tiền hành suôn sẽ. Ngoài việc xem xét giờ lanh, các bạn cũng nên xem xét mệnh cách, tuổi tác của gia chủ xem có thích hợp để thực hiện nghi lễ hay không, nếu không được gia chủ có thể nhờ người khác đứng ra thực hiện nghi lễ giúp, miễn sao không tương khắc là được.
Các bạn cũng cần theo dõi thời tiết, tránh việc thực hiện nghi lễ trong gió mưa bão bùng. Nếu trong trường hợp có mưa gió, các bạn có thể xem những ngày khác để nghi thức lễ cất nóc được thuận lợi. Ngoài ra, có một lưu ý đó là tránh làm ôn, hãy để nghi lễ diẽn trang một cách trang nghiêm. Không nên cười đùa ầm ĩ, gây mất trật tự và hãy theo dõi các bé nhỏ để tránh việc vỡ đồ.
Lễ cất nóc là một trong những nghi lễ liên quan đến nhà ở rất quan trọng. Vì thế, từ khi chuẩn bị các món lễ vật đến kết thúc buổi nghi lễ phải được đầu tư tỉ mĩ, không được sai xót, tiến hành cẩn thận và chu đáo.
