Quy thức kiến trúc nhà gỗ cổ Việt Nam là một trật tự hoặc là những quy định thống nhất về kích thước, các tương quan tỷ lệ giữa các chi tiết. Một trong số đó là thước tầm. Vậy thước tầm là gì? Chúng có ý nghĩa và vai trò như thế nò. Cùng Cổ Nghệ Mộc tìm hiểu chi tiết trong bài viết:
Cây thước tầm là gì?
Cây thước tầm (xào mực nhà gỗ), là một loại thước làm từ cây tre được đánh dấu bằng mực để ghi lại các kích thước chủ yếu của vì kèo và của bộ khung nhà, giúp cho việc sửa chữa, thay thế các bộ phận hoặc làm lại nhà theo kích thước cũ.
Đối với các kiến trúc sư thì thước tầm là một bản vẽ thu nhỏ được các cụ tính toán về đơn vị đo định kích thước nhà gỗ kẻ truyền vào một thanh tre.
Tất cả các kích thước tính của công trình đều dựa theo “thước tầm”. Theo cách phân tích cái đẹp tỷ lệ thì thước tầm là 1 modulor của kết cấu nhà gỗ cổ Việt Nam như modulor của kiến trúc Hy Lạp, tạo ra vẻ đẹp hình học tinh tế như độ dốc mái, tỉ lệ chiều cao mái với phần chân cột, sự thích hợp với người gia chủ.
Ý nghĩa của cây thước tầm
Có thể nói việc làm nhà gỗ và cây thước tầm trong nhà gỗ là một bộ phần trong thể tách rời. Cây thước tầm không chỉ có ý nghĩa là ghi chép, đánh dấu lại kích thước của ngôi nhà. Mà thước tầm còn có ý nghĩa trong việc làm tư liệu trong việc cải tạo, tu bổ nhà gỗ cổ.
Sử dụng cây xào mực trong việc làm nhà gỗ mang lại tỷ lệ đẹp, hài hòa và cân đối với gia chủ.
Vị trí lưu trữ của thước tầm
Vào ngày tân gia (lễ hoàn thành hay còn gọi là lễ lạc thành, lễ cải xào), gia chủ làm lễ cúng gia tiên, báo cáo với thần linh thổ địa rồi long trọng đưa cây thước tầm lên vị trí cao nhất dưới nóc nhà giữa 2 vì kèo để lưu giữ.
Cây thước tầm như hộ mệnh cho căn nhà, chỉ khi nào gia chủ có ý định tu bổ, cải tạo nhà gỗ thì thợ cả mới lấy cây thước xuống để đo cắt các chi tiết, cấu kiện thay thế.
Trên đây là toàn bộ những gì cần biết về thước tầm, hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về cây thước tầm và ý nghĩa của thước tầm trong kiến trúc dân gian. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì về quá trình thiết kế và thi công nhà gỗ kẻ truyền, hãy liên hệ với Cổ Nghệ Mộc theo số Hotline 0943635636 để được giải đáp miễn phí nhé!
